Κατάθλιψη...τι πρέπει να γνωρίζετε για εσάς και τους γύρω σας....

 

«Είμαι άχρηστος-η, ανεπαρκής, τεμπέλης-α., τίποτα δεν αξίζει , κανένας δε νοιάζεται για μένα…πάντα έτσι θα είναι..»

 

 Φράσεις που ακούμε πολύ συχνά από ανθρώπους δίπλα μας, ακόμα και εμείς μπορεί να τις έχουμε εκφράσει κατά καιρούς.

 Τι είναι η κατάθλιψη;

Η κατάθλιψη είναι μια από τις διαταραχές που ανήκουν στην κατηγορία «διαταραχές της διάθεσης ». (DSM-IV, APA 1996). 

Δεν είναι το ίδιο με το μελαγχολικό συναίσθημα που μπορεί κάποιες φορές όλοι να νιώσουμε για λίγο. Στην κατάθλιψη το συναίσθημα αυτό έχει μεγάλη ένταση, διαρκεί περισσότερο και κυρίως προκαλεί προβλήματα στη ζωή του ατόμου.

Συμπτώματα κατάθλιψης

Τα συμπτώματα της κατάθλιψης σύμφωνα με το DSM-IV ( Διαγνωστικό και Στατιστικό εργαλείο Ψυχολογικών Διαταραχών της Αμερικανικής  Ενωσης Ψυχολόγων)  είναι:

 

1. Καταθλιπτική διάθεση που διαρκεί σχεδόν όλη την ημέρα και σχεδόν κάθε μέρα για δύο εβδομάδες.

 

2. Απουσία ευχαρίστησης και μείωση του ενδιαφέροντος για δραστηριότητες που στο παρελθόν ευχαριστούσαν το άτομο.

 

3. 'Αγχος ,δυσφορία, φόβος, αίσθημα κινδύνου.

 

4. Διαταραχές στον ύπνο. Υπάρχουν περιπτώσεις όπου ο καταθλιπτικός κοιμάται πάρα πολλές ώρες, άλλες όπου δεν κοιμάται καθόλου, και άλλες όπου κάνει πολύ άστατο ύπνο(ξυπνά πολλές φορές μες τη νύχτα).Συνήθως ο καταθλιπτικός ξυπνά πολύ νωρίς το πρωί και δεν μπορεί να ξανακοιμηθεί.

 

5. Κόπωση,εξάντληση,απώλεια ενέργειας. Συχνά το άτομο παραπονιέται ότι νιώθει συνέχεια κουρασμένο. Μπορεί να παραμένει σε αδράνεια όλη μέρα.

 

6. Διαταραχές της  όρεξης. Συνήθως η κατάθλιψη προκαλεί απώλεια της όρεξης για φαγητό. Ωστόσο μπορεί κάποια άτομα να νιώθουν αυξημένη όρεξη για φαγητό.

 

7. Ελάττωση της σεξουαλικής διάθεσης.

 

8. Δυσκολία στη συγκέντρωση, στη μνήμη και στη λήψη αποφάσεων. Η συγκέντρωση επηρεάζεται ώστε συχνά τα άτομα δυσκολεύονται να διαβάσουν, να δουλέψουν, να δουν τηλεόραση κλπ.

 

9. Ανησυχία και απαισιοδοξία για το μέλλον. Το άτομο έχει αρνητικές σκέψεις για τον εαυτό του, τους άλλους και το μέλλον.

 

10. Ενοχές,χαμηλή αυτοεκτίμηση. Το άτομο κατηγορεί υπερβολικά τον εαυτό του για ό,τι αρνητικό του συμβαίνει. Πιστεύει ότι τιμωρείται για λάθη του παρελθόντος.

 

11. Σωματικά συμπτώματα που δεν εξηγούνται με ιατρικές εξετάσεις και δεν ανταποκρίνονται σε φαρμακευτική αγωγή και θεραπεία όπως: πόνος στο στήθος, πονοκέφαλοι, πόνος στη μέση, ναυτία, εμετός ,δυσκοιλιότητα, δυσκολία στην αναπνοή ,μυϊκοί σπασμοί.

 

12. Εμμονή σε σκέψεις θανάτου και ιδέες αυτοκτονίας. Πιο σπάνια το άτομο όταν πια νιώθει τόσο απελπισμένο κάνει σκέψεις αυτοκτονίας. Στην περίπτωση αυτή είναι επείγουσα  η βοήθεια από ειδικό.

 

Για να δοθεί η διάγνωση της κατάθλιψης χρειάζονται 5 από τα παραπάνω συμπτώματα  .Σε αυτά θα πρέπει να περιλαμβάνεται το σύμπτωμα 1 ή το σύμπτωμα 2.

Γιατί δεν αισθάνομαι καλά;

Μπορεί το άτομο  να έχει σοβαρό  λόγο που δεν αισθάνεται καλά (ανεργία προβληματικές σχέσεις στην οικογένεια ,οικονομικά προβλήματα). Σε αυτή την περίπτωση το ίδιο το άτομο γνωρίζει ότι δεν είναι παράξενο που στενοχωριέται. Πρέπει λοιπόν να κάνει μια προσπάθεια λήψης δραστικών λύσεων  αλλά και αλλαγής τρόπου σκέψης, προτού καταφύγει σε φαρμακοθεραπεία.

Τί είναι οι δυσλειτουργικές σκέψεις;

Σύμφωνα με τον Beck,(1979 ) υπάρχουν δύο τρόποι σκέψης. Ο πρωτόγονος  και ο ώριμος. Ο πρωτόγονος τρόπος σκέψης προκαλεί συχνότερα αρνητική διάθεση από ότι ο ώριμος τρόπος.Ο πρωτόγονος τρόπος είναι πιο ακραίος και γενικός στο πως το άτομο ερμηνεύει τα γεγονότα από ότι ο ώριμος.

 

Ας δούμε ένα παράδειγμα πρωτόγονου τρόπου σκέψης και ενός ώριμου .

 

Πρωτόγονη σκέψη                  Ώριμη σκέψη

 

1. Είμαι φοβητσιάρης    Είμαι αρκετά φοβητσιάρης  αλλά όταν κάτι                                               το  γνωρίσω παύω να το φοβάμαι

 

2. Είμαι  ανόητος                      Κάνω συχνά λάθη απροσεξίας

 

3. Δεν έχω κάνει                        Στη ζωή μου έχω κάνει λάθη αλλά υπάρχουν

    κάτι σωστό στη ζωή μου         πράγματα που τα έκανα σωστά.

 

4. Είμαι δειλός                            Αποφεύγω συχνά τις δυσκολίες

 

5. Αφού είμαι εκ φύσεως τεμπέλης         Μπορώ να μάθω τρόπους να

    δε μπορώ να κάνω τίποτα για αυτό.    κινητοποιηθώ.

 

Τα άτομα που τείνουν να σκέφτονται με τον πρωτόγονο τρόπο είναι πιο πιθανό να παρουσιάσουν κατάθλιψη κάποια στιγμή στη ζωή τους. 

Τα άτομα  αυτά επίσης κάνουν συχνά τις εξής σκέψεις :

- Σκέψη άσπρο-μαύρο ( αφού δεν μπορώ να είμαι τέλειος είμαι άχρηστος.)

- Καταστροφοποίηση (αν δε μπορέσω να κάνω παιδί θα είμαι πάντα δυστυχισμένη).

- Απαξίωση του θετικού (πήρα 10 στο μάθημα επειδή ήταν εύκολο)

- Υπεργενίκευση (όλες οι γυναίκες είναι ψεύτρες).

 

Mήπως λοιπόν αν ο καταθλιπτικός προσπαθήσει να αλλάξει κάποιες ριζωμένες πεποιθήσεις που έχει για τη ζωή και για τον εαυτό του , θα κάνει το πρώτο βήμα στην αντιμετώπιση της κατάθλιψης;

Πίστη Παραγιουδάκη

             Ψυχολόγος

 http://www.iatropedia.com

Πηγή: http://o-delalis.blogspot.com/