Τα Φάρμακα της Φύσης.

Τα βότανα ήταν τά πρώτα φάρμακα πού χρησιμοποίησε ό άνθρωπος.

Η μελέτη καί ή έρευνα γύρω από αυτά χάνεται στό πέρασματών αιώνων.Ιδιαίτερη πρόοδο παρουσίασαν όμως κατά τούς αρχαίους ελληνικούς και ρωμαίκούς χρόνους.

Ο Ιπποκράτης,ό Αριστοτέλης,ό Θεόφραστος,ό Διοσκουρίδης,ό Φακίνος,ο Πλίνιος και πολλοί άλλοι ήταν από τούς ενδελεχέστερους μελετητές τους.Ο πατέρας τής ιατρικής Ιπποκράτης κατέγραψε περίπου 400 είδη βοτάνωντών οποίων η χρήση τουςήταν γνωστή κατά τόν 5ο αιώνα π.Χ.Αργότερα ό Διοσκουρίδης τον 1ο αιώνα μ.Χ.ανέφερε 600 φυτά πού χρησιμοποιούνταν ώς φάρμακα.Τά βότανα αποτέλεσαν για πολλά χρόνια το μόνο όπλο του ανθρώπου για να αντιμετωπίσει τον πόνο.Αργότερα τη θέση τους την πήραν τα φάρμακα .Οι έρευνες όμως πάνω στα βότανα και στις θεραπευτικές τους ιδιότητες δεν σταμάτησαν.Η Ελληνική γη είναι πλούσια σε βότανα και διαθέτει μεγάλη ποικιλία.Ακόμη και σήμερα σε πολλές περιοχές χρησιμοποιούν διάφορα φυτά σαν γιατροσόφι(και όχι μόνο) για την αντιμετώπιση κάποιων συμπτωμάτων.Στον οδηγό αυτό αναφέρονται τα γνωστότερα βότανα και οι θεραπευτικές τους ιδιότητες.Η χρήση τους πρέπει να είναι λελογισμένη.Σε καμιά περίπτωση όμως όταν πάσχετε από κάποια ασθένεια δεν θα πρέπει να σταματήσετε τη φαρμακευτική σας αγωγή για να ακολουθήσετε κάποια θεραπεία με βότανα και σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να ενημερώσετε 

τον γιατρό σας.

Το Λεξικό των Βοτάνων.
Αγγελική (νεροκάλαμο). Χρησιμοποιείται για το βήχα τη βρογχίτιδα και την πλευρίτιδα,ιδιαίτερα όταν συνοδεύονται από πυρετό,κρυολόγημα ή γρίπη.
Προσοχή: Οι διαβητικοί δεν πρέπει να τρώνε αγγελική,γιατί αυξάνει τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα!
Αγκινάρα (Cynara-scolymus). Περιέχει βιταμίνες Α,Β,Ψ,ασβέστιο καί φώσφορο!
Αγριάδα (αγρόπυρο). Είναι ευεργετικό σε περιπτώσεις διόγκωσης του προστάτη!
Αγριμόνιο (φωνόχορτο). Τονωτικό της Ανοιξης"Βοηθάει στις παθήσεις της σπλήνας
,του συκωτιού,στους ρευματισμούς και στα βρογχικά!
Αλθαία(νερομολόχα). Η ρίζα συστήνεται ιδιαίτερα σε φλεγμονές του πεπτικού
σωλήνα,όπως φλεγμονές του στόματος,γαστρίτιδα,πεπτικό έλκος,εντερίτιδα και κολίτιδα.Γενικά καταπραϋντικό ερεθισμών!
Αλόη (Aloe vera)(πέρδικα). Μπορεί να χρησιμοποιηθεί εσωτερικά ως ισχυρό καθαρ
κτικό.Σε μικρή ποσότητα(δόση)αυξάνει την έμμηνο ρύση!
ΠΡΟΣΟΧΗ: Πρέπει να αποφεύγεται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης,και κατά το θηλασμό!
Αλχεμίλα (Alchemila vulgaris). Βοηθάει στη μείωση των πόνων που συνδέονται με την εμμηνόρροια και περιορίζει την υπερβολική αιμορραγία!
Αμαμέλις (Ηamamelis virginica). Είναι καλό αντισηπτικό στα κοψίματα,στις πληγές
στα ούλα που ματώνουν και στα τσιμπήματα!
Ανεμώνη (Anemone-pulsatilla). Πουλσατίλλα,Βοηθά στη αϋπνία και στη γενική υπερ
δραστηριότητα!
ΠΡΟΣΟΧΗ: πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο σύμφωνα με τις οδηγίες επαγγελματία βοτανολόγου.
Τό φρέσκο φυτό είναι δηλητηριώδες.
Άνηθος (Anethum graveolens). Είναι εξαιρετικός για τον τυμπανισμό.Το μάσημα των
σπόρων καθαρίζει την κακοσμία της αναπνοής και του στόματος.
Αραβόσιτος (καλαμπόκι). Τό αφέψημά του είναι εξαιρετικό διουρητικό.
Άρκευθος (αγριοκυπαρίσι,κέθρο,κέντρο,κεδρόμηλο). Εξωτερικά καταπραΰνει τον πόνο στις αρθρώσεις και τους μύς.
ΠΡΟΣΟΧΗ: Σε νεφρική πάθηση να αποφεύγεται η χρήση του!
Αρτεμισία (ψευτοαψιθιά,πικρόθανος,μελιτίνη). Κατά της δυσκοιλιότητας,κολίτιδας!
Αχιλλαία η χιλιόφυλλη (αγριαψιθιά). Για λοιμώξεις όπως κυστίτιδα !
Αψιθιά (Artemisia absinthium). Πικροβότανο με τονωτική δράση!

Βαλεριάνα (Valeriana-officinalis). Αγριοζαμπούκος!Είναι αποτελεσματική σαν βοήθημα για την αυπνία,ημικρανίες και ρευματικούς πόνους!
ΠΡΟΣΟΧΗ: δεν πρέπει να χρησιμοποιείται σε μεγάλες δόσεις,ή για πολύ γιατί μπορεί να προκαλέσει πονοκεφάλους,μυϊκούς σπασμούς και ταχυκαρδία!
Βαλσαμόχορτο (υπερικό το διάτρητο,βάλσαμο,σπαθόχορτο,λειχηνόχορτο,χελωνόχορτο.Προδρόμου βότανο,άσκυρον,περίκη). Σαν λοσιόν επιταχύνει την επούλωση τραυμάτων,κιρσών, φλεβών και ελαφρών εγκαυμάτων!
Βασιλικός (Osimum-basilicum). Eίναι τονωτικό,διουρητικό,κατά της ζαλάδας και της νευρικής ημικρανίας!
Βάτος (Βατομουριά). Με αντιπυρετική δράση,λειτουργεί ως καθαρτικό και σκοτώνει τα σκουληκάκια(οξύουροι)!
Βερβέβα (σταυρόβότανο,ή γοργογειάνι,σπυρόχορτοσπληνόχορτο,ιεροβοτάνι). 
Κατά του σακχαρώδους διαβήτη!
ΠΡΟΣΟΧΗ: Απαγορεύεται η χρήση κατά την εγκυμοσύνη!
Βερβερίδα (αξαγκάθα,στερογιάννι,ελλέβορος,βερβερίτσα,λουτσιά,ξαγκαθιό).
Για το ήπαρ!
ΠΡΟΣΟΧΗ: νά αποφεύγεται κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης!
Βερμπάσκο (φλώμος,γλώσσα,σπλώνος,μελισσαρού,καλάνθρωπος,σκλώνος).
Για το λαιμό ,βήχας ,βρογχίτιδα!
Βήχιο (τζουσιλάγκο,χαμολεύκα). Κατά του βήχα,βρογχίτιδας,κοκίτη και άσθματος!
Βιρβούνο το ερπόφυλλο (Βιρβούνο το χιονανθές). Κατά της υπέρτασης!

Γαιδουράγκαθο (κουφάγκαθο,αγκαβατος,σίλυβο). Για προβλήματα χολής!
Γάλιο (καβαλλαριά,κολλητσίδα,αγριορίζαρο). Για παθήσεις του ουροποιητικού !
Γαρίφαλο (μοσχοκάρφι,καρυόφυλλο). Κατά της ναυτία του εμετού και του τυμπανισμού!
Γέο (καρυοφύλλι). Διάρροια,δυσεντερία κ.λ.π.
Γεράνι αμερικάνικο. Διάρροια κ.λ.π.
Γκαγιάκο. Κατά των ρευματικών προβλημάτων
Γκαλέγκα (ήμερο τριφύλλι). Από τα παλιότερα βότανα(τροφή ζώων)!
Γλυκάνισος. Για το φτάρνισμα,εντερικό κολικό και τυμπανισμό!
Γλυκόριζα. Κατά της γαστρίτιδας,έλκους και κοιλιακό πόνο.Το βήχα και το κρυολόγημα!


Δάφνη. Τα φύλλα της χρησιμοποιούνται για την ενδυνάμωση των μαλλιών!
Δεντρολίβανο( ροσμαρίνι). Για την ανακούφιση του μυικού πόνου,της ισχιαλγίας και της νευραλγίας.Διεγερτικό στους θύλακες των τριχών (κατά της φαλάκρας)!
Δίκταμο. Καταπραϋντικό για τις πεπτικές διαταραχές,αλλά και για τη γρίπη και το κρυολόγημα!


Εκουιζέτο (πολυκόμπι,ιππουρίδα των αγρών). Μειώνει την αιμορραγία και επουλώνει τα τραύματα,ήπιο διουρητικό,θεωρείται ειδικό για περιπτώσεις φλεγμονής ή διόγκωσης του προστάτη!
Ερυθραία (θερμόχορτο,ριγόχορτο,άγρια κίνα,πόα κενταυρίου,κενταυριο). 
Κάνει καλό στο συκώτι,καθαρίζει το αίμα,κατά των πόνων περιόδου,με καθαρτικές ιδιό
τητες.
Ευκάλυπτος. Φυτό αρωματικό φαρμακευτικό,με αντισηπτικές ιδιότητες στούς πνεύμονες, ως και αντιπυρετικό!
Ευφράσια. Παρασιτικό φυτό ζει πολλά χρόνια στις ρίζες άλλων φυτών.Γνωστό για τη χρήση του σε παθήσεις ματιών.
Εφέδρα (κρεμαστήρα). Χρήσιμη για την αντιμετώπιση του άσθματος,βρογχίτιδας,κοκίτη και αλλεργίας!
Εχινάκια. Χρήσιμη για λοιμώξεις του αναπνευστικού,των πνευμόων κ.λ.π.αλλά και του πεπτικού σωλήνα.-

Ζοχαδόχορτο (μικρό χελιδόνι,φυκαρία,συκόρριζα,σφουρδάκλα,σφουρδοκέλα). 
Ειδικό και λόγο ονόματος,βότανο κατά των αιμορροΐδων.


Θρούμπι (θρύμβα,μελιτσίνι,θύμπρι). Βοηθάει στη χώνεψη!
Θυμάρι. Βότανο με αντισηπτικές απολυμαντικές και κατευναστικές ιδιότητες ειδικότερα στον επίμονο βήχα.-


Ινούλα (κόνυζα,κόνυζος,ακόνιζα,ψιλόχορτο,ψυλλίστρα,ώμονο).
Για την αντιμετώπιση του βρογχικού βήχα.
Ιξός (ιξιός,ιξιά,μελιός,μελός,μηλιός,ελατένιο,βίσκο,γκί).
Μειώνει την πίεση του αίματος,ανακουφίζει από τους πονοκεφάλους της υπέρτασης.-
Ίριδα (γαλάζιος κρίνος). Κατά των εξανθημάτων,του εκζέματος,των στιγμάτων κλπ
ως και δυσπεψίας,φουσκώματος και πνοκεφάλων.-
Ιτιά Λευκή. Με αντιπυρετικές και αναλγητικές ιδιότητες.


Κάλαμος(άκορος). Ανοίγει την όρεξη και βοηθά τον οργανισμό σε ατονία οφειλόμενη στα προβλήματα του πεπτικού σωλήνα.Συστήνεται για πονόδοντο και
για κόψιμο του καπνίσματος.-
Καλεντούλα (κίτρινη μαργαρίτα,κιτρινολούλουδο,αδράχτι της γριάς ,αστήρ ο αττικός).
Για θεραπεία δερματικών προβλημάτων.Ενδείκνυται για φλεγμονές και έλκη του πεπτικού συστήματος.-
Κανέλα,από το δέντρο "κιννάμωμον το αρωματικό". Ανακουφίζει τη ναυτία και τον εμετό,και χρησιμοποιείται και κατά της διάρροιας.-
Κάρβι (κάρος,αγριοκύμινο). Ανοίγει την όρεξη,καταπραύνει την δυσπεψία,τον εντερικό κολικό και τη διάρροια.-
Κάρδαμο (καρδάμμωμο,κακουλές). Διουρητικό.καθαρτικό του αίματος και ευεργετικό στο συκώτι.-
Καψέλα (αγριοκαρδαμούδα,αγριοκάρδαμο,τζουρκάς,τσουρκιάς,τραγιά,θλάψη).
Κατά της διάρροιας,αιμορραγίας των τραυμάτων κλπ.
Κενταυρία (θερμοβότανο,Αγρια Κίνα,Κινόχορτο,ριγόχορτο,ερυθραία). 
Ανορεξία,προβλήματα συκωτιού.
Κιγχόνη κόκκινη και κίτρινη. Η πικρή του δράση διεγείρει το πεπτικό σύστημα
και βοηθάει ολόκληρη τη διαδικασία της πέψης.-
Κνίκος (αγιάγκαθο,καλάγκαθο,κορδοσάτος). Για την ανορεξία,δυσπεψία,τυμπανισμό.-
Κολλιτσίδα (άρκτιο,πλατομαντήλα). Για τις δερματοπάθειες γενικώς.-
Κολοκύθα (κολοκυθιά,γλυκοκολοκύθα). Για τα παράσιτα των εντέρων.-
Κορίανδρος(κόλιανδρος,κουσβαράς,κόριον). Βοηθάει το πεπτικό σύστημα για απαλλαγή από αέρια.-
Κράταιγος (Μπουρμουτζελιά,μουρτζιά,τρικοκκιά). Για τη καλή λειτουργία της καρδιάς,του κυκλοφορικού συστήματος,της ταχυπαλμίας κλπ.-
Κρόκος(σαφράνι,ζαφρά). Αντισπασμωδικό και αφροδισιακό,αντιθρομβωτικό.Ανοίγει την όρεξη και διευκολύνει τη πέψη.
Kυνόδορα (αγριοτριανταφυλλιά). Βοηθάει όταν υπάρχει έλλειψη Βιταμίνης c,είναι τονωτικό βοηθά στις περιπτώσεις γενικής εξασθένησης και εξάντλησης!
Κυπριπέδιο. Κατά του στρες και της συναισθηματικής έντασης και ανησυχίας!


Λάμιο (lamium album).Τονωτικό για την αϋπνία,τη νεύρωση,την αναιμία,ενώ τακτοποιεί την περίοδο των γυναικών.-
Λάχανο. Βιταμινες Α,Β,C χρησιμοποιείται ως λαχανικό και βότανο που ανακουφίζειαπό τον πονοκέφαλο.-
Λεβάντα (lavendula). Από τους αρχαίους Αιγύπτιους παρασκευάζονταν θεραπευτικό
αρωματικό υγρό,καθώς και πανάκριβο άρωμα λεβάντας.-
Λεύκη (Λεύκα η τρέμουσα). Χρησιμοποιείται μόνον ό φλοιός της!
Λινάρι (linum). Το καλλιεργούσαν περισσότερο για τις ίνες του προς κατασκευή
υφασμάτων από την αρχαιότητα.-
Λουίζα (λεμονόχορτο). Χρησιμοποιείται ως βοηθητικό αδυνατίσματος.
Λυκίσκος. Χαλαρωτικό με διουρητικές αφροδισιακές ιδιότητες!

Μαϊντανός. Ισχυρό διουρητικό κατάλληλο για πέτρες στα νεφρά.
ΠΡΟΣΟΧΗ: Δεν χρησιμοποιείται ως θεραπευτικό βότανο κατά την εγκυμοσύνη.
Μαντζουράνα. Για πονοκεφάλους,ιλίγγους,κοιλόπονους,οδοντόπονους κλπ.
Μάραθο (φοινόκιο). Ανακουφίζει τα νεφρά αυτών που πέτρα.-
Μαρούλι. Περιέχει βιταμίνες Α,Β,C,και Ε αλλά καί υψηλά ποσοστά Ασβεστίου.
Μαργαρίτα (ασπρολούλουδο,αστρουλάκι,λευκάνθεμο). Για τον βήχα και τη καταρροή.
Μέλισσα (μελισσόχορτο,μελισσοβότανο,αγριομέλισσα,μελίτης). 
Κατά της δυσπεψίας που συνδέεται με ανησυχία και ένταση.
Μενεξές (βιόλα,άγριος πανσές,βιολέτα,μανουσάκι,γιούλι,ίον το εύοσμο).
Για τη καταρροή και δερματοπάθειες.-
Μέντα. Ενεργεί σαν ήπιο αναισθητικό στα τοιχώματα του στομάχου.Κατά του εμετού της εγκυμοσύνης.-
Μολόχα. Γνωστή από το 700 π.χ.Εχει μαλακτικές και αποχρεμπτικές ιδιότητες.
Μοσχοκάρυδο. Κατά του μετεωρισμού και των αερίων της κοιλιάς.Ανοίγει την όρεξη.
ΠΡΟΣΟΧΗ: Τοξικό! επιτρέπεται ή χρήση του ΜΟΝΟ σε μικρές ποσότητες.
Μοσχοπίπερο (μπαχάρι). Πολύτιμο συστατικό της Ελληνικής κουζίνας.
Μπετόνικα (στάχυς,βετονίκη,πριονίτης,μπιτόγκα). Αντιπυρετικό,αναλγητικό.
Μυρίκη (μύρτο,μυρτιά). Με στυπτικές ιδιότητες.
Μύρο (μύρρα,σμύρνα,βδέλιο,μύρρον). Για λοιμώξεις του στόματος κ.λ.π.

Νεπέτα (νεπέτη,καλαμίθρα,καλλογιάνι). Ισχυρό εφιδρωτικό για εμπύρετες καταστάσεις.
Νταμιάνα. Χρησιμοποιείται για ενίσχυση του νευρικού συστήματος και την τόνωση
του οργανισμού.-


Παριετάρια. (ανεμόχορτο,ανεμοκλείτι,ανεμολύτι,ανεμόκλαδο,ελξίνηπερδικάκι,περδικόχορτο,περδικούλι
περδίκι,περθενούδη,παρθένιο).
Για τη θεραπεία φλεγμωνών του ουροποιητικού συστήματος,με μαλακτική δράση.
Πασσιφλόρα (παθανθές,ρολογιά,ρολόι). Γνωστό και ως λουλούδι του πάθους!
Κατά των νευρικών πόνων(νευραλγία)Αγχος,νευρικότητα.-
Πεύκο. Για το άσθμα,ρευματισμοί,αρθρίτιδα,κόπωση,νευρική εξασθένηση.-
Πλανταγκο (αρνόγλωσσο,πεντάνευρο,επτάνευρο,ψυλλόχορτο,νεροκόνιζα). Ήπιο αποχρεμπτικό.
Πνευμονική (πουλμονάρια). Βήχας,διάρροια,αιμορροΐδες.
Πολύγονο (πολυκόμπι,πολύκομπο). Κατά της διάρροιας,δυσεντερίας,κολίτιδας.
Ποτεντίλλη (πεντάφυλλο). Κατά της διάρροιας,κολίτιδας,αιμορραγία ούλων.
Πριμούλα (πασχαλούδα,παναγίτσα,πρανθές). Κατά του στρές και της έντασης.-


Ρείκι (erica vulgaris). Με διουρητικές και απολυμαντικές ιδιότητες.
Ρίγανη. Κατά της γρίπης και του κρυολογήματος,στον κοκίτη,και στους πονοκεφάλους όταν αυτοί οφείλονται σε ένταση.-


Σαμπούκος (ζαμπούλος,κουφοξυλιά,αφροξυλιά,αφροξυλάνθη,φροξυλιά,ακτή η μελανή).
Για μώλωπες,διαστρέμματα,τραύματα,δερματικούς ερεθισμούς,και χιονίστρες.
Σαπουνόχορτο (σαπουνόριζα,τσουένι,χαλβαδόριζα,στρουθίον). 
Αποχρεμπτικό,αντιβηχικό,για πέτρες στη χολή κλπ.
Σέλινο. Κατά των ρευματισμών,της αρθρίτιδας,της ουρικής αρθρίτιδας, Αντισηπτικό του ουροποιητικού συστήματος.
Σημύδα. Διεγερτικό,με αντιπυρετικές ιδιότητες,διουρητικό (κυστίτιδες), κ.λ.π.
Σινάπι. Προκαλεί ήπιο ερεθισμό του δέρματος,διεγείροντας την κυκλοφορία
σε αυτή τη περιοχή.Χρησιμοποιείται ως κατάπλασμα.
Σκόρδο. Μειώνει την αρτηριακή πίεση,προστατεύει από καρδιοπάθειες και αρτηριοσκλήρυνση.
Σπειραία. Εδωσε το όνομά της στην ασπιρίνη!Μειώνει τον πυρετό και ανακουφίζει
από ρευματικούς πόνους.-
Σμεουριά (σμεουρδιά,σμέουρο,φραμπουάζ,βατόμουρο).
Με βιταμίνες Α,Β,C,Ε γιαυτό και αποτελεί μια πολύτιμη τροφή.Στυπτικό,για τη διάρροια,πονόλαιμο,πλύσεις στόματος.-
Στάχυς. Για κράμπες,πόνους αρθρώσεων,δυσεντερία,διάρροια κ.λ.π.

Τανατσέτο (αθανασία,κόστος,καρυοφύλλι). 
Ρόφημα για τό κρυολόγημα και ρευματισμούς.Επούλωση πληγών,ηλιακά εγκαύματα κ.λ.π.
ΠΡΟΣΟΧΗ: Απαγορεύεται η χρήση του κατά την εγκυμοσύνη.
Ταραξάκο (πικραλίδα,αγριοράδικο). Βιταμίνες Α,Β,C,D,Κάλιο,νάτριο,και καροτενοειδή.Ισχυρό διουρητικό με πλούσια φυσική πηγή καλίου.-
Τζινσεγκ (panax ginnseng). Στα Κινέζικα σημαίνει άνθρωπος-ρίζα,ή οποία ρίζα παλαιότερα είχε την αξία χρυσού!Βοηθά στη κατάθλιψη κυρίως όταν αυτή οφείλεται σε εξασθένηση και εξάντληση.-
Τζίντζερ (πιπερόριζα,ζιγγίβερι). Μαγειρική,ζαχαροπλαστική και όχι μόνο.-
Τούγια. Δέντρο για την αντιμετώπιση της βρογχίτιδας και της καταρροής.
Να αποφεύγεται κατά την εγκυμοσύνη.
Τίλιο (τιλιά,φλαμουριά, φλαμούρι,φιλύρα). Σπουδαίο χαλαρωτικό κυρίως σε κάποιες μορφές ημικρανίας.
Τριγωνέλλα (μοσχοσίταρο,τσιμένι,στροφύλι,τήλι,ντηντιλίνα,ντοντιλίνα). Ισχυρό διεγερτικό.
Τριφύλλι. Κατά του βήχα,βρογχίτιδας και κοκίτη.
Τσουκνίδα. Κατά του παιδικού εκζέματος,αλλά και για το νευρικό έκζεμα.

Υδραστίδα. Θαμνώδες φυτό,για το έκζεμα,τη τριχοφυία,κνησμό,πόνο αυτιού, επιπεφυκίτιδα.
ΠΡΟΣΟΧΗ: Να αποφεύγεται κατά την εγκυμοσύνη.-
Υσωπος. Για το βήχα,τη βρογχίτιδα,τη καταρροή,το κρυολόγημα και τη γρίπη. Και ως νευροτονωτικό!

Φαιοφύκη (Φύκος). Ανακουφίζει από ρευματισμούς,φλεγμονές αρθρώσεων με εξωτερική χρήση!.
Φασκόμηλο (φασκομηλιά,αλισφακιά,αλιφασκιά,φάσκος,σφάκα,αγριοφασκιά,ελελίφασκος,ελελί
σφακος). Κατά των φλεγμονών του στόματος,του λαιμού,των αμυγδαλών.-
Φλισκούνη (φλεσκούνι,πριτζίολος,βληχώνι). Αμβλωτικό βότανο.
Φουμαριά (κανόχορτο,καπνιά,καπνίτης,στάχτερη,χιονίστρα). Για δερματοπάθειες έκζεμα,ακμή.
Φτελιά (φτελιός,καραγάτσι,βρυσσός,βρυσσιά). Κατά τής γαστρίτιδας,γαστρικού έλκους,έλκος δωδεκαδακτύλου κ.λ.π.

Χαμομήλι. Φημίζεται για τη θεραπευτική του χρήση ώς αναλγητικό αντιφλεγμονώδες,αντισπασμωδικό και καθαρτικό του αίματος,αντιμικροβιακό,ανακουφίζει από
συνάχι και καθαρίζει το δέρμα.
Χιονανθός. Για όλα τα ηπατικά προβλήματα,ιδιαίτερα όταν έχειεμφανισθεί ίκτερος.
Χοληδόχος κύστη,πέτρες στη χολή.

Πηγή: thema-xronou.blogspot.com